Khi cần đánh giá mức độ hiệu quả của doanh nghiệp, người ta thường dùng đến nhiều chỉ số. Một trong số này phải kể đến ROE. Vậy có thể hiểu chính xác ROE là gì? ConnextFX sẽ giúp bạn giải đáp câu hỏi này trong phần tổng hợp kiến thức sau đây.
1. ROE là gì?
1.1. Khái niệm
ROE là từ viết tắt của Return On Common Equity. Đây là dạng chỉ số cho phép đo lường mức độ sinh lời trên số vốn sở hữu hay từng đồng vốn mà nhà đầu tư góp vào.
Chỉ số ROE được xem như thước đo phục vụ hoạt động đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh thực tế trên từng đồng vốn. Khi đầu tư cổ phiếu, trader nên tính toán ROE để so sánh từng mã cổ phiếu trong ngành, nhằm đưa ra quyết định mua bán hợp lý.
1.2. Ý nghĩa của ROE
ROE tương tự như công cụ nền tảng quan trọng giúp bạn đánh giá hiệu quả hoạt động của mỗi doanh nghiệp. Về mặt bản chất, chỉ số này phản ánh khả năng tạo lợi nhuận trên từng đồng vốn mà nhà đầu tư bỏ ra.
Trường hợp ROE là một số dương có nghĩa doanh nghiệp đang làm ăn có lãi. Còn nếu ROE là số âm thì có nghĩa doanh nghiệp đang kinh doanh kém hiệu quả, chưa tối ưu lợi nhuận trên từng đồng vốn mà nhà đầu tư góp vào.
Trong quá trình đánh giá tiềm năng phát triển của một doanh nghiệp, người ta cũng hay dùng đến ROE. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn cao là dấu hiệu cho thấy doanh nghiệp có tiềm năng phát triển. Lúc này, bạn có thể cân nhắc mua cổ phiếu của doanh nghiệp đó.
Vậy nhưng, chỉ số ROE không chỉ bị chi phối bởi quy mô hoạt động của doanh nghiệp nhưng còn phụ thuộc vào một số yếu tố khác. Chẳng hạn như ngành nghề kinh doanh, từng thời kỳ hoạt động và đặc thù rủi ro.
1.3. Công thức tính toán
Để tính toán chỉ số ROE, chúng ta sẽ có công thức sau.
ROE = A x B x 100%
Trong đó:
- A là lãi suất dòng đã tính thuế.
- B là số vốn đầu tư hay vốn chủ sở hữu.
Như vậy chỉ cần tính toán chính xác lãi ròng sau thuế và số vốn đầu tư ban đầu của chủ sở hữu là bạn có thể tính toán chính xác ROE.
2. Những yếu tố có thể ảnh hưởng đến tỷ suất lợi nhuận trên vốn ROE
Muốn cải thiện chỉ số ROE, mỗi đơn vị kinh doanh cần tập trung vào 3 yếu tố quan trọng nhất. Bao gồm:
- Tỷ suất lợi nhuận ròng.
- Vòng quay của tài sản.
- Mức đơn vị tài chính.
Để hình dung một cách cụ thể về sự biến động của chỉ số tỷ suất lợi nhuận trên vốn, bạn nên tham khảo qua mô hình Dupont.
Trong đó, tỷ suất lợi nhuận ROE phản ánh khá chính xác mức lợi nhuận tạo ra trên mỗi đơn vị doanh thu. Mức độ tăng trưởng của loại chỉ số này cho biết doanh nghiệp có đang hoạt động thực sự hiệu quả hay không.
Còn vòng quay của tài sản lại là yếu tố giúp đánh giá mức độ hiệu quả của việc sử dụng tài sản. Mức độ tăng trưởng của chỉ số vòng quay tài sản cho biết doanh nghiệp đã tạo ra bao nhiêu doanh thu từ chính tài sản đang sở hữu.
Trong khi đó, nếu chỉ số đòn bẩy tài chính tăng thì có nghĩa doanh nghiệp có vẻ như đang tập trung thêm vốn bên ngoài vào phục vụ sản xuất.
3. Chỉ số ROE bao nhiêu là tốt?
Thông thường, ROE cao hơn lãi suất ngân hàng sẽ được xem là dấu hiệu tốt. Thế nhưng nếu muốn duy trì khả năng cạnh tranh trên bình diện toàn cầu, doanh nghiệp cần duy trì chỉ số ROE tối thiểu ở mức 15%.
4. Ứng dụng của chỉ số ROE
ROE đang được ứng dụng tương đối rộng rãi trong phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán. Bởi đây là chỉ số cho biết hiệu quả sử dụng vốn đầu tư của doanh nghiệp, một trong những tiêu chí quan trọng để nhà đầu tư quyết định góp vốn.
5. Mối liên hệ giữa chỉ số ROE và ROA
ROA cũng là chỉ số tương đối quan trọng, hỗ trợ hoạt động phân tích đánh giá hiệu quả hoạt động của mỗi đơn vị kinh doanh. Tuy nhiên, điểm khác biệt của ROA so với ROE ở đây là ROA phản ánh tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản thay vì vốn sở hữu.
Thực tế, ROE và ROA có mối quan hệ tương đối mật thiết, giúp nhà đầu tư có thêm cái nhìn tổng quan về hiệu quả kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Theo đó, bạn có thể sử dụng hệ số vay nặng để xem xét cả ROE và ROA. Thông thường, nợ càng thấp thì càng ít rủi ro. Tỷ lệ giữa nợ và vốn của chủ sở hữu được xem là lý tưởng khi thấp hơn 1.
Dựa theo quy ước chung, khi một doanh nghiệp đạt ROE trên 15% và ROA 7.5% thì có nghĩa doanh nghiệp đó đang hoạt động tương đối hiệu quả, năng lực tài chính tốt.
Nhìn chung, cả ROE và ROA đều hỗ trợ nhà đầu tư đánh giá mức độ hiệu quả trong quản lý tài chính, tình hình sử dụng vốn của doanh nghiệp. Đây là những thông tin quan trọng để nhà đầu tư đưa ra quyết định góp vốn hay không.
6. ROE quá cao phản ánh điều gì?
Sau khi tính toán chính xác chỉ số ROE, bạn có thể so sánh với lãi suất ngân hàng để quyết định xem nên rót vốn vào một doanh nghiệp nào đó hay không. Cụ thể:
- ROE bằng hoặc nhỏ hơn mức lãi vay ngân hàng: Nếu doanh nghiệp đã vay ngân hàng với lãi suất bằng hoặc cao hơn số vốn cổ đông, lợi nhuận tạo ra lúc này chỉ đủ duy trì trả lãi ngân hàng.
- ROE cao hơn mức lãi suất ngân hàng: Nhà đầu tư cần kiểm tra xem doanh nghiệp có vay ngân hàng, tận dụng hiệu quả lợi thế cạnh tranh. Như vậy, nhà đầu tư mới có thể cải thiện chỉ số ROE.
Thường thì ROE cao luôn tốt hơn ROE thấp. Tuy nhiên, ROE quá cao chưa chắc đã là điều tích cực. Bởi khi một doanh nghiệp đạt mức lợi nhuận ròng quá lớn so với mức vốn sở hữu có khả năng là dấu hiệu cho thấy mức vốn sở hữu đang ở mức thấp, tiềm ẩn rủi ro nhất định.
Một trong những nguyên nhân khiến chỉ số ROE bất thường có thể là do lợi nhuận không thực sự nhất quán (năm làm ăn có lãi, năm làm ăn thua lỗ). Bên cạnh đó, khoản nợ lớn cùng thu nhập ròng ở mức âm cũng là yếu tố làm tăng ROE. Vậy nên trong quá trình tính toán, nghiên cứu đầu tư, bạn phải xem xét tìm hiểu kỹ thông tin.
7. Minh họa cách ứng dụng chỉ số ROE trong thực tế
Giả sử doanh nghiệp A và doanh nghiệp B đặt tỷ suất lợi nhuận trên vốn 10%. Doanh nghiệp A áp dụng mức chi trả cổ tức hàng năm tương đương 30%, doanh nghiệp B chi trả cổ tức 40%. Lúc này, tốc độ tăng trưởng của mỗi doanh nghiệp được tính toán như sau:
- Tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp A= 10% x (1-30%) = 7%
- Tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp B = 10% x (1-40%) = 6%
Dễ thấy rằng tuy rằng áp dụng mức trả cổ tức thấp hơn so với doanh nghiệp B nhưng tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp A vẫn cao hơn. Khi xem xét trong dài hạn, đầu tư vào doanh nghiệp A sẽ đem lại lợi nhuận lớn hơn. Do đó, khi lựa chọn cổ phiếu, bạn không nên chỉ dựa vào tỷ lệ trả cổ tức. Để hạn chế rủi ro, bạn cần xem xét đến nhiều yếu tố khác.
ROE là chỉ số quan trọng cho biết tỷ suất lợi nhuận trên số vốn sở hữu. Thông qua chỉ số này, bạn có thể phần nào đánh giá hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp, đưa ra quyết định đầu tư phù hợp, tối ưu lợi nhuận thu về. Rất hy vọng từ phần chia sẻ của ConnextFX, bạn đã hiểu chính xác ROE là gì!
