Margin là khái niệm quan trọng nhà đầu tư cần lưu ý trong quá trình giao dịch chứng khoán. Đây vừa là công cụ hỗ trợ nhưng cũng vừa là yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực tới tài khoản của bạn. Vậy margin là gì và cách tính thế nào? Cách sử dụng thế nào để đảm bảo hiệu quả?
1. Margin là gì?
Margin là thuật ngữ rất phổ biến trong chứng khoán nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về khái niệm này. Vậy margin là gì?
1.1. Khái niệm
Margin hay còn được biết đến với cách gọi khác là giao dịch ký quỹ. Đây là khoản vay mà các công ty chứng khoán sẽ cung cấp cho nhà đầu tư, nhà đầu tư có thể sử dụng khoản margin này để mua cổ phiếu, trái phiếu trên thị trường. Đúng như tên gọi là giao dịch ký quỹ, khi vay, nhà đầu tư cần có một số tiền trong tài khoản để đảm bảo khoản vay.
Margin vừa là cơ hội để nhà đầu tư mua mã cổ phiếu yêu thích khi chưa đủ vốn nhưng cũng là rủi ro nếu nhà đầu tư không thể kiểm soát tài khoản chặt chẽ. Việc không quản lý tài khoản hiệu quả có thể khiến nhà đầu tư “cháy” tài khoản khi mã cổ phiếu mua bằng margin bị giảm mạnh trên thị trường.
1.2. Ví dụ
Để hiểu rõ hơn về giao dịch ký quỹ, hãy cùng tìm hiểu ví dụ sau:
Nhà đầu tư muốn mua 1000 cổ phiếu của công ty A với giá 25.000đ/cổ phiếu. Như vậy, nhà đầu tư cần có số vốn ban đầu là 25.000.000 đồng. Tuy nhiên, nhà đầu tư chỉ có 12.500.000 trong tài khoản. Lúc này, nhà đầu tư có thể sử dụng vay margin để mua số cổ phiếu như mong muốn.
Ví dụ công ty cung cấp margin với tỷ lệ là 1:2. Để vay tiền từ công ty chứng khoán, nhà đầu tư cần có 12.500.000 đồng trong tài khoản để ký quỹ, sau khi đăng ký, nhà đầu tư sẽ được cấp khoản tiền là 12.500.000đ. Lúc này, nhà đầu tư có thể mua 1.000 cổ phiếu của công ty A như kỳ vọng.
Nếu giá cổ phiếu của công ty A tăng lên 27.000đ/cổ phiếu, tổng giá trị chứng khoán sẽ là 27.000.000đ. Nhà đầu tư có thể bán 1.000 cổ phiếu để trả khoản vay cho công ty chứng khoán. Tuy nhiên, nếu giá cổ phiếu công ty A sụt giảm thì nhà đầu tư sẽ cần nạp thêm tiền vào tài khoản để đảm bảo tỷ lệ ký quỹ hoặc lựa chọn bán cổ phiếu.
2. Các thuật ngữ liên quan đến Margin cần tìm hiểu
Để hiểu rõ về giao dịch ký quỹ và cách sử dụng margin, nhà đầu tư cần lưu ý các thuật ngữ quan trọng dưới đây:
- Call margin: đây là thông báo của công ty khi giá trị chứng khoán giảm. Khi nhận được dấu hiệu call margin, nhà đầu tư cần nạp thêm tiền vào tài khoản để đảm bảo tỷ lệ ký quỹ.
- Full margin: Đây là trường hợp nhà đầu tư đã sử dụng tối đa mức ký quỹ được cho phép. Khi đạt mức này, nhà đầu tư sẽ không thể vay thêm margin từ công ty chứng khoán.
- Margin level: Đây là mức tối đa mà nhà đầu tư có thể vay ký quỹ. Trong quá trình vay margin, số tiền giao dịch của nhà đầu tư cần nhỏ hơn full margin và nằm trong margin level do công ty chứng khoán quy định.
3. Tác động của Margin đến thị trường
Margin đem tới cho nhà đầu tư nhiều cơ hội lựa chọn mã cổ phiếu khi điều kiện tài chính không cho phép. Điều này giúp nhà đầu tư có cơ hội gia tăng lợi nhuận, đạt được mục tiêu đặt ra nhanh hơn. Tuy nhiên, nếu không được sử dụng hợp lý, nhà đầu tư có thể đối mặt với rủi ro thua lỗ.
Đối với thị trường, việc áp dụng giao dịch ký quỹ giúp giao dịch sôi động hơn, khối lượng giao dịch sẽ tăng lên do nhà đầu tư có nhiều tiền đổ vào hơn. Điều này giúp giá cổ phiếu có xu hướng tăng, thị trường diễn ra sôi động hơn.
Tuy nhiên, trong các yếu tố ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán không chỉ có cung – cầu. Thị trường còn bị tác động bởi nhiều yếu tố khác như yếu tố về kinh tế vĩ mô, chính sách tài khóa tiền tệ, thông tin chính trị… Do đó, trong trường hợp gặp “tin xấu”, giá cổ phiếu và xu hướng của thị trường có thể giảm mạnh bất chấp nhu cầu mua của các nhà đầu tư vẫn tăng cao.
Điều này khiến người vay margin đối mặt với nguy cơ thua lỗ và phải bán chứng khoán để trả tiền ký quỹ. Khi nhà đầu tư bán cổ phiếu để trả nợ, giá cổ phiếu có thể tiếp tục giảm mạnh do lực bán tăng cao. Vì thế các nhà đầu tư cần có cách quản lý margin để hạn chế rủi ro không đáng có.
4. Cách tính lãi margin
Margin đem tới cả những lợi ích nhưng cũng có những rủi ro tiềm ẩn. Vì thế, để việc giao dịch ký quỹ hiệu quả, nhà đầu tư cần hiểu rõ cách tính margin.
Hiện nay, margin được chia thành nhiều loại lãi suất với thời gian vay khác nhau, chẳng hạn như vay theo giờ, theo ngày, theo tháng. Trong đó, vay theo ngày là cách tính lãi phổ biến nhất. Cách tính như sau:
Tiền lãi vay cuối ngày = số dư tiền vay margin * lãi suất do công ty chứng khoán công bố * số giờ vay/24
Lãi vay theo ngày = số dư tiền vay margin * lãi suất do công ty chứng khoán công bố * số ngày vay/365.
Theo cách tính này, số lãi nhà đầu tư cần trả khi vay theo ngày sẽ tùy thuộc vào số tiền nhà đầu tư vay ký quỹ. Nếu như số lãi trên tổng vốn có giá trị thấp hơn số lãi vay phải trả, điều này chứng tỏ nhà đầu tư đang bị thua lỗ, giá chứng khoán đang sụt giảm.
5. Lưu ý cần biết trước khi sử dụng Margin
Để đưa ra quyết định về việc có nên vay ký quỹ hay không, nhà đầu tư cần dựa vào các yếu tố như:
- Khả năng tài chính hiện tại: Nếu tình trạng tài chính của bạn ở mức tốt, có thể sẵn sàng nạp bổ sung khi giá chứng khoán giảm, bạn có thể lựa chọn giao dịch ký quỹ để nâng cao lợi nhuận thu được. Nếu bạn đang thiếu vốn, tài chính ở mức khó khăn thì không nên sử dụng hình thức giao dịch này.
- Kinh nghiệm đầu tư chứng khoán: những nhà đầu tư mới chưa nên sử dụng margin. Để giao dịch hiệu quả, bạn cần có một mức độ am hiểu nhất định đối với thị trường, hiểu rõ thị trường chứng khoán, hiểu cách phân tích kỹ thuật, cách đọc chỉ báo và các công cụ liên quan.
- Chiến lược đầu tư: Nếu bạn là người theo trường phái đầu tư dài hạn, danh mục đầu tư của bạn là các cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng ổn định trong thời gian dài, margin sẽ không phải là lựa chọn tốt đối với bạn. Nếu bạn muốn đầu tư ngắn hạn, đầu tư lướt sóng, đầu tư các mã cổ phiếu có tiềm năng tăng giá nhanh trong thời gian ngắn, bạn có thể cân nhắc lựa chọn giao dịch ký quỹ.
- Mức độ rủi ro: Trước khi đầu tư, bạn cần tìm hiểu kỹ về rủi ro có thể gặp phải khi giá cổ phiếu sụt giảm. Từ đó cân đối và xác định về việc có tiếp tục vay margin hay không.
6. Tổng kết
Có thể thấy, margin như một “con dao hai lưỡi”. Đầu tư margin có thể đem lại lợi nhuận nhưng cũng có thể khiến nhà đầu tư “cháy” tài khoản. Hy vọng qua bài viết trên đây, bạn đã hiểu về margin cũng như biết margin level là gì, khi giao dịch ký quỹ cần lưu ý gì. Từ đó có lựa chọn phù hợp, mức vay phù hợp với khả năng của mình.
