Sách trắng hay White Paper là một thuật ngữ đã quá quen thuộc với các nhà đầu tư, đặc biệt là những nhà đầu tư ưa thích dự án mới thành lập. Vậy sách trắng là gì và khi đọc loại tài liệu này cần lưu ý những gì? Hãy cùng ConnextFX tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
1. White Paper là gì?
White Paper đang ngày càng phổ biến và được giới đầu tư tiền ảo ưu tiên tìm hiểu. Vậy White Paper là gì?
1.1. Định nghĩa
White Paper có tên tiếng việt là sách trắng. Đây là một loại tài liệu được phát hành bởi cơ quan có thẩm quyền, cung cấp các thông tin của một sản phẩm, dịch vụ hay trong một lĩnh vực nào đó.
Trong đời sống, sách trắng thường là tài liệu quảng bá sản phẩm tới những khách hàng tiềm năng. Trong lĩnh vực crypto, White Paper là tài liệu mô tả chi tiết của một dự án sắp được phát hành trên thị trường. Sách trắng sẽ cung cấp mục đích của dự án tiền số cũng như mô tả về công nghệ của dự án. Qua đó giúp nhà đầu tư hiểu nguồn gốc, đặc điểm của sản phẩm.
1.2. Nội dung cơ bản
Tùy từng dự án mà White Paper sẽ có nội dung khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung, sách trắng sẽ bao gồm các thông tin sau:
- Giới thiệu dự án: đem tới cho người đọc các thông tin như mục tiêu dự án đang hướng đến, cách tiếp cận thị trường của dự án và mức độ phù hợp với thị trường
- Mô tả công nghệ, kỹ thuật xây dựng: đối với các dự án tiền điện tử, đây là thông tin vô cùng quan trọng. Mô tả công nghệ sẽ giúp nhà đầu tư hiểu về cơ chế hoạt động của dự án. Từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp. Trong White Paper, việc mô tả công nghệ thường cung cấp các thông tin như: thành phần, công nghệ lõi, tính năng của sản phẩm…
- Token Comics: cung cấp các thông tin đến sản phẩm crypto như tổng số lượng phát hành, lịch phát hành, ngày mở bán…
- Roadmap: đây là lộ trình phát triển dự kiến của sản phẩm, các giai đoạn phát triển, thời gian phát hành token, lịch cập nhật, nâng cấp…
- Đội ngũ phát triển: trong White Paper sẽ cung cấp thông tin về đội ngũ cố vấn cho token, thông tin nhà sáng lập, năng lực, kỹ năng của các founder.
1.3. Ví dụ về sách trắng
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sách trắng của các dự án. Tuy nhiên, sách trắng của hai dự án thành công nhất trên thị trường crypto là Bitcoin và Ethereum luôn được nhiều người tìm kiếm hơn cả.
Trong đó, White Paper của Bitcoin được ra đời vào năm 2008 dưới dạng bài báo học thuật, do tác giả ẩn danh Satoshi Nakamoto biên soạn. White Paper của Ethereum có hình thức và nội dung giống với sách trắng truyền thống hơn và luôn được cập nhật liên tục.
Ngoài ra, sách trắng của các dự án như Quoine, DigixDAO cũng được nhiều nhà đầu tư quan tâm để bổ sung thêm kiến thức. Tùy vào dự án tiền điện tử mà cách trình bày và nội dung sẽ có sự khác biệt. Bạn có thể tham khảo thêm các White Paper của các dự án TẠI ĐÂY.
2. Tại sao nhà đầu tư cần quan tâm đến White Paper?
Thị trường tiền điện tử đang xuất hiện ngày càng nhiều sản phẩm mới, dự án mới. Việc tìm hiểu White Paper là vô cùng quan trọng với các nhà đầu tư.
- Đối với dự án: sách trắng như một công cụ để marketing, thu hút các nhà đầu tư thông qua việc cung cấp các thông tin quan trọng. Đội ngũ phát triển dự án sẽ trình bày sách trắng sao cho thu hút nhất, thể hiện được những điểm mạnh của dự án, lộ trình rõ ràng để nhận được sự tin tưởng và đầu tư của người mua. White Paper cũng là phương tiện giúp chủ dự án cung cấp thông tin cho cộng đồng đầu tư.
- Đối với nhà đầu tư: nhà đầu tư có thể tìm mọi thông tin của dự án tại White Paper. Thay vì tìm kiếm thông tin ở nhiều nguồn khác nhau, bạn chỉ cần truy cập White Paper. Đây là các thông tin chính xác, được cung cấp bởi chính đội ngũ phát triển. Bạn có thể tìm hiểu dự án này là gì, có điểm gì độc đáo, công nghệ ra sao… Từ đó có sự so sánh, đánh giá của dự án khác để đưa ra lựa chọn phù hợp.
3. Điểm khác biệt giữa White Paper và Litepaper
White Paper và lite paper là hai tài liệu thường đem lại nhầm lẫn cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, khác với White Paper, lite paper là tài liệu chỉ bao gồm thông tin chi tiết của đồng tiền điện tử và dự án. Có thể hiểu, litepaper là phiên bản rút gọn của sách trắng. Cách trình bày của litepaper sẽ ngắn hơn, đơn giản hơn, chủ yếu tập trung vào tính năng và giải pháp, mục đích của dự án, không cung cấp thông tin chi tiết về kỹ thuật.
Bên cạnh đó, các số liệu thống kê của litepaper cũng dễ hiểu hơn, đơn giản hơn. Vì vậy, lite paper sẽ dễ dàng tiếp cận đến các đối tượng đầu tư hơn là whitepaper. Ngay cả các nhà đầu tư mới cũng có thể đọc và hiểu litepaper, trong khi sách trắng thường được dùng cho nhà đầu tư lâu năm và những người có nhu cầu nghiên cứu dự án một cách chuyên sâu.
Không có quy định về việc dự án phải có White Paper hay lite paper, tùy từng dự án sẽ có cả hai loại tài liệu hoặc chỉ một trong hai.
4. Lưu ý khi đọc sách trắng
Sách trắng là tài liệu quan trọng mà nhà đầu tư cần quan tâm khi tìm hiểu về một dự án crypto mới. Sau khi đã tìm hiểu tầm quan trọng của White Paper, nhà đầu tư cần lưu ý một số yếu tố dưới đây khi đọc sách trắng:
4.1. Tìm hiểu tác giả và thời gian viết
Thị trường tiền điện tử luôn có sự thay đổi và biến động. Vì vậy, nhà đầu tư cần lựa chọn phiên bản sách trắng mới nhất của dự án để cập nhật thông tin. Trong quá trình đọc sách trắng, nhà đầu tư cần lưu ý xem công nghệ của dự án có theo kịp các sản phẩm cạnh tranh trên thị trường không? Tác giả viết phiên bản sách trắng mới nhất có phải tác giả của phiên bản trước đó hay không. Từ đó bạn sẽ biết được đội ngũ phát triển có thay đổi hay không, lộ trình có khác biệt hay không.
4.2. Mục tiêu của dự án
Một yếu tố quan trọng để quyết định có đầu tư vào dự án hay không đó là mục đích của dự án. Bạn cần tìm hiểu mục đích của dự án lần này có giải quyết được vấn đề còn tồn tại của phiên bản trước đó hay không? Mục đích của dự án có hữu dụng hay không?
Các thông tin về mục tiêu của dự án thường được cập nhật ngay phần đầu của sách trắng. Một dự án được đánh giá là tiềm năng nếu mục đích của dự án đó hướng tới tính hữu dụng trong cuộc sống. Ngoài ra, bạn cũng cần tìm hiểu dự án được xây dựng mới từ đầu hay phát triển các tính năng dựa trên phiên bản đã có sẵn.
4.3. Tìm hiểu Tokenomic
Hiểu một cách đơn giản, tokenomics được kết hợp giữa hai yếu tố là token và economics. Đây là yếu tố phản ánh việc nền kinh tế của dự án vận hành, từ đó tác động tới cung và cầu. Các nhà sáng lập cần tính toán và dự đoán số lượng token phù hợp với nhu cầu thị trường.
Trong đó, các yếu tố có thể ảnh hưởng tới lượng cung có thể kể tới như lạm phát số lượng coin, lượng coin được phân bổ, thời gian coin bị khóa. Ngược lại, các yếu tố ảnh hưởng đến lượng cầu bao gồm: phía giao dịch, phần thưởng và các lợi ích mà nhà đầu tư nhận được khi nắm giữ coin.
4.4. Lộ trình phát triển của dự án (Roadmap)
Một trong những yếu tố cực kỳ quan trọng nhà đầu tư cần lưu ý khi đọc White Paper đó là roadmap. Thông qua roadmap, nhà đầu tư có thể phần nào hiểu được kế hoạch, lộ trình phát triển của dự án, các sự kiện sẽ xảy ra trong tương lai… Đồng thời, nhà đầu tư cũng biết vấn đề nào sẽ được giải quyết trong thời gian tới, nhiệm vụ nào đã hoàn thành…
Từ roadmap, nhà đầu tư sẽ biết được dự án có đang đi theo đúng lộ trình được đặt ra ban đầu hay không. Roadmap càng chi tiết mốc thời gian sẽ càng ấn tượng và hiệu quả với nhà đầu tư.
Hy vọng qua bài viết trên đây của ConnextFX, bạn đã hiểu White Paper là gì và có một số lưu ý khi đọc White Paper. Sách trắng là một tài liệu quan trọng giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về dự án, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp, hạn chế rủi ro.
