Trong thị trường tài chính, “cổ tức” là một thuật ngữ thu hút sự quan tâm của đông đảo nhà đầu tư. Vậy cổ tức là gì và đóng vai trò quan trọng như thế nào đối với nhà đầu tư cũng như doanh nghiệp? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về cổ tức, giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm này và đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt.
Giới thiệu về cổ tức
Cổ tức là khoản thanh toán bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu mà một công ty chi trả cho các cổ đông của mình từ nguồn lợi nhuận sau thuế. Nó đại diện cho phần lợi nhuận được chia cho các nhà đầu tư sau khi công ty đã trích lập các quỹ dự trữ và đầu tư phần còn lại vào hoạt động kinh doanh.
Cổ tức là một cơ chế quan trọng để công ty chia sẻ thành công kinh doanh với các cổ đông, đồng thời là nguồn thu nhập đều đặn mà các nhà đầu tư nhận được từ việc nắm giữ cổ phiếu. Khả năng chi trả cổ tức ổn định và tăng dần phản ánh triển vọng tích cực của doanh nghiệp, góp phần bảo vệ quyền lợi của cổ đông và là động lực để họ nắm giữ cổ phiếu trong dài hạn.
Các hình thức chia cổ tức
Chia cổ tức bằng tiền mặt
Chia cổ tức bằng tiền mặt là hình thức phổ biến nhất được các công ty sử dụng để chi trả phần lợi nhuận cho cổ đông. Theo hình thức này, công ty sẽ thông báo mức cổ tức cụ thể trên mỗi cổ phiếu đang lưu hành.
Ví dụ, nếu công ty chia cổ tức 2 USD/cổ phiếu, cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu sẽ nhận được khoản tiền mặt 200 USD từ công ty. Khoản tiền cổ tức này thường được thanh toán vào một ngày cụ thể theo lịch trình chia cổ tức do công ty công bố trước đó.
Việc chia cổ tức bằng tiền mặt có ưu điểm là cổ đông được nhận ngay lợi nhuận mà họ đầu tư vào công ty dưới dạng dòng tiền có thể sử dụng được. Đây cũng là hình thức được ưa chuộng bởi các nhà đầu tư tìm kiếm nguồn thu nhập đều đặn từ cổ phiếu. Tuy nhiên, chi trả cổ tức bằng tiền mặt sẽ làm giảm nguồn lực tài chính của công ty để tái đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh.
Chia cổ tức bằng cổ phiếu mới
Chia cổ tức bằng cổ phiếu mới là một hình thức khác mà công ty sử dụng để phân phối lợi nhuận cho cổ đông. Theo phương thức này, thay vì chi trả tiền mặt, công ty sẽ phát hành thêm cổ phiếu mới miễn phí tương ứng với tỷ lệ cổ tức và số lượng cổ phiếu hiện tại mà cổ đông đang nắm giữ.
Ví dụ, nếu công ty công bố cổ tức cổ phiếu 10% và bạn đang sở hữu 1.000 cổ phiếu, bạn sẽ được nhận thêm 100 cổ phiếu mới (10% của 1.000 cổ phiếu). Sau đó, tổng số cổ phiếu của bạn sẽ là 1.100 cổ phiếu. Như vậy, tỷ lệ sở hữu của bạn trong công ty vẫn giữ nguyên.
Chia cổ tức bằng cổ phiếu mới giúp công ty giữ được nguồn vốn để tái đầu tư và mở rộng kinh doanh thay vì phải chi trả tiền mặt. Đồng thời, nó cũng tăng số lượng cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường. Tuy nhiên, cổ đông sẽ không nhận được tiền mặt trực tiếp mà chỉ tăng số lượng cổ phiếu nắm giữ.
Việc chia cổ tức bằng cổ phiếu mới thường được thực hiện khi công ty có triển vọng tăng trưởng tốt và muốn tái đầu tư nguồn lực để tiếp tục phát triển.
Những kiến thức quan trọng trong cổ tức
Lịch chia cổ tức
Khi chia cổ tức, các công ty sẽ thông báo lịch trình chi tiết với các ngày quan trọng sau:
-
Ngày đăng ký cuối cùng (Record date)
Đây là ngày then chốt để xác định cổ đông nào sẽ được nhận cổ tức, chỉ những cổ đông nắm giữ cổ phiếu trước ngày đăng ký cuối cùng này mới đủ điều kiện nhận cổ tức từ công ty. Người mua cổ phiếu sau ngày này sẽ không được hưởng quyền nhận cổ tức.
-
Ngày giao dịch không hưởng quyền (Ex-dividend date)
Đây là ngày mà cổ phiếu sẽ bắt đầu được giao dịch không kèm quyền nhận cổ tức. Ngày giao dịch không hưởng quyền thường đặt trước ngày đăng ký cuối cùng 2-3 ngày để đảm bảo giao dịch mua/bán được quyết toán kịp thời.
-
Ngày thanh toán (Payment date)
Đây là ngày mà công ty sẽ chính thức chi trả cổ tức cho các cổ đông đủ điều kiện, dựa trên danh sách chốt tại ngày đăng ký cuối cùng. Khoản cổ tức sẽ được thanh toán bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu mới phát hành tùy thuộc hình thức chia cổ tức của công ty.
Việc hiểu rõ các ngày quan trọng trong lịch trình chia cổ tức là rất cần thiết để các nhà đầu tư có thể nắm bắt quyền lợi nhận cổ tức từ cổ phiếu đang nắm giữ, đồng thời có kế hoạch giao dịch mua/bán phù hợp nhằm tối đa hóa lợi ích.
Tỷ suất cổ tức
Tỷ suất cổ tức là gì?
Tỷ suất cổ tức được tính bằng cách lấy tổng số tiền cổ tức thanh toán hàng năm cho mỗi cổ phiếu chia cho giá hiện tại của cổ phiếu đó trên thị trường. Công thức tính tỷ suất cổ tức như sau:
Tỷ suất cổ tức = (Cổ tức thanh toán hàng năm cho mỗi cổ phiếu / Giá hiện tại của cổ phiếu) x 100%
Ý nghĩa của tỷ suất cổ tức
Tỷ suất cổ tức cao thể hiện cổ phiếu đem lại lợi tức cổ tức cao cho nhà đầu tư so với giá đầu tư ban đầu. Ngược lại, tỷ suất cổ tức thấp cho thấy lợi tức từ cổ tức là không đáng kể.
Tỷ suất cổ tức thường được nhà đầu tư quan tâm khi xem xét đầu tư vào các cổ phiếu có chính sách cổ tức ổn định và tăng trưởng. Nó giúp họ đánh giá mức sinh lời từ cổ tức so với giá đầu tư ban đầu của mình.
Cách nhận cổ tức
Để nhận cổ tức bằng tiền mặt, cổ đông cần đăng ký thông tin tài khoản ngân hàng với công ty. Sau khi công ty công bố ngày thanh toán cổ tức, số tiền cổ tức sẽ được chuyển trực tiếp vào tài khoản đã đăng ký của cổ đông. Cổ đông có thể rút tiền mặt từ tài khoản ngân hàng hoặc giữ lại số tiền đó.
Nếu công ty quyết định chi trả cổ tức bằng cổ phiếu mới, cổ đông sẽ nhận được thêm số cổ phiếu mới tương ứng với tỷ lệ cổ tức và số lượng cổ phiếu hiện có. Các cổ phiếu mới này sẽ được ghi nhận vào tài khoản lưu ký chứng khoán của cổ đông. Cổ đông có quyền nắm giữ hoặc bán các cổ phiếu mới nhận được.
Về thời gian nhận cổ tức, công ty sẽ công bố ngày thanh toán cổ tức cụ thể trong lịch trình chia cổ tức. Thông thường, tiền cổ tức sẽ được chuyển vào tài khoản của cổ đông trong vòng 1-2 ngày làm việc kể từ ngày thanh toán. Đối với cổ phiếu mới, chúng sẽ được ghi nhận vào tài khoản lưu ký chứng khoán của cổ đông ngay trong ngày thanh toán.
Cổ đông cần đảm bảo nắm giữ cổ phiếu trước ngày đăng ký cuối cùng để được hưởng quyền nhận cổ tức từ công ty. Thông tin chi tiết về ngày đăng ký và thanh toán sẽ được công ty thông báo trước khi chia cổ tức.
Có nên đầu tư cổ phiếu để nhận cổ tức
Lợi ích của việc đầu tư cổ phiếu để nhận cổ tức
Đầu tư cổ phiếu để nhận cổ tức là một chiến lược đầu tư hướng đến thu nhập thường xuyên từ các khoản cổ tức được chi trả bởi công ty. Đây là một lựa chọn hấp dẫn cho những nhà đầu tư tìm kiếm một nguồn thu nhập ổn định và dòng tiền mặt đều đặn. Ngoài ra, đầu tư cổ phiếu để nhận cổ tức còn mang lại các lợi ích sau:
- Thu nhập thường xuyên: Các công ty có chính sách cổ tức ổn định thường chi trả cổ tức định kỳ, cung cấp một nguồn thu nhập đều đặn cho nhà đầu tư.
- Tăng trưởng giá trị tài sản: Ngoài cổ tức, giá cổ phiếu của các công ty này cũng có khả năng tăng trưởng theo thời gian, mang lại lợi nhuận vốn hóa.
- Ít biến động: Các cổ phiếu trả cổ tức thường là những công ty lớn, ổn định, có hoạt động kinh doanh bền vững, nên ít biến động hơn so với các cổ phiếu tăng trưởng.
Hướng dẫn chọn lựa cổ phiếu có tỷ suất cổ tức hấp dẫn
Để lựa chọn cổ phiếu phù hợp cho chiến lược đầu tư nhận cổ tức, nhà đầu tư nên xem xét các yếu tố sau:
- Tỷ lệ chi trả cổ tức (Dividend Payout Ratio): Đây là tỷ lệ phần trăm lợi nhuận của công ty được dùng để chi trả cổ tức. Tỷ lệ chi trả cổ tức cao hơn thường đồng nghĩa với cổ tức hấp dẫn hơn.
- Lịch sử gia tăng cổ tức: Đầu tư vào các công ty có lịch sử gia tăng cổ tức hàng năm là một dấu hiệu tích cực về khả năng duy trì và tăng cổ tức trong tương lai.
- Tình hình tài chính lành mạnh: Các công ty có dòng tiền mặt ổn định, tỷ lệ nợ thấp và lợi nhuận tăng trưởng sẽ có khả năng duy trì và tăng cổ tức tốt hơn.
- Ngành nghề ổn định: Các ngành như tiện ích công cộng, viễn thông, hàng tiêu dùng thiết yếu thường có doanh thu ổn định và trả cổ tức hấp dẫn.
Thời điểm mua cổ phiếu để nhận cổ tức
Về thời điểm mua cổ phiếu để nhận cổ tức, các bạn cần nắm được một số lưu ý sau:
- Chu kỳ chi trả cổ tức: Nhiều công ty thường chi trả cổ tức hàng quý hoặc hàng năm. Nhà đầu tư nên xem xét chu kỳ chi trả cổ tức của công ty để lên kế hoạch đầu tư phù hợp.
- Giá cổ phiếu: Mua cổ phiếu khi giá thấp có thể mang lại tỷ suất cổ tức cao hơn. Tuy nhiên, cần cân nhắc các yếu tố khác như triển vọng công ty và ngành nghề để đảm bảo đầu tư an toàn.
Bằng cách lựa chọn cổ phiếu có tỷ suất cổ tức hấp dẫn và thời điểm mua bán phù hợp, nhà đầu tư có thể tối đa hóa thu nhập từ cổ tức và tận dụng tốt chiến lược đầu tư này.
Cổ tức đóng vai trò then chốt trong việc thu hút và giữ chân nhà đầu tư, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần tỉnh táo đánh giá năng lực tài chính, tiềm năng tăng trưởng và chiến lược chia cổ tức của công ty trước khi đưa ra quyết định đầu tư. Qua bài viết này, Connextfx hy vọng bạn có thể nắm được ý nghĩa cổ tức là gì, tỷ suất cổ tức là như thế nào để từ đó, nhà đầu tư có thể theo dõi và phân tích kỹ lưỡng thông tin về cổ tức để tối ưu hóa lợi nhuận và hạn chế rủi ro.
